Το Κιριμπάτι, ένα νησιωτικό κράτος στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό είναι μία από τις μόλις 13 χώρες του πλανήτη, όπου δεν έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής κρούσματα του νέου κορωνοϊού.
Με πληθυσμό μόλις 116.000 κατοίκους η πρώην βρετανική αποικία, που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1979, είναι ένα από τα φτωχότερα κράτη στον κόσμο και ζει υπό τη διαρκή απειλή της εξαφάνισης λόγω της ανόδου της στάθμης των ωκεανών.
Με μόλις 6.000 αφίξεις ετησίως από το εξωτερικό το Κιριμπάτι είναι -όπως και το Βανουάτου, επίσης στον Ειρηνικό- από τους πιο δύσκολους ταξιδιωτικούς προορισμούς ανά την υφήλιο κι η απομονωμένη γεωγραφική του θέση αποδείχθηκε σημαντικό πλεονέκτημα την ώρα που η πανδημία του κορωνοϊού σαρώνει τον πλανήτη. Για τους ντόπιους του, όμως, άλλος είναι ο λόγος που γλίτωσαν -μέχρι τώρα τουλάχιστον – από τον εφιάλτη: οι καρύδες!
«Ασπίδα προστασίας» οι... καρύδες
Η αφθονία κοκοφοινίκων παρέχει στους κατοίκους πολλά απ’ αυτά που χρειάζονται για την επιβίωσή τους στα απομακρυσμένα νησιά του Κιριμπάτι: από ξυλεία για τα σπίτια και τα σκάφη τους, μέχρι αχυροσκεπές και ίνες για την κατασκευή ρούχων και σκοινιών. Οι καρύδες, που οι ντόπιοι αποκαλούν «μοϊμότο», αποτελούν πηγή τροφής και ενυδάτωσης και μια από τις βασικές, όπως υποστηρίζεται τώρα, ασπίδες προστασίας κατά του κορωνοϊού.
«Χρησιμοποιούμε τα μοϊμότι για να αμυνθούμε κατά του ιού. Είναι πολύ πλούσια σε βιταμίνες C και Α. Οι πρόγονοί μας έτρωγαν για πρωινό τριμμένες καρύδες και νόνι [ένα άλλο ντόπιο φρούτο με πικάντικη γεύση, γνωστό για τις επωφελείς του ιδιότητες για την υγεία] κι έπιναν ξινό τόντι [χυμό καρύδας που έχει υποστεί ζύμωση] κι ήταν δυνατοί, χωρίς αρρώστιες», λέει ο Ρούτι Τιανάιρα, δάσκαλος στην πρωτεύουσα του Κιριμπάτι, Ταράουα. «Τώρα, λοιπόν, χρησιμοποιούμε αυτά τα ντόπια φρούτα ως φάρμακα, για να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Τα πουλάνε σε πάγκους στους δρόμους».
Το εμπόριο καρύδων έχει αποδειχθεί στους χαλεπούς αυτούς καιρούς πηγή προσόδων για τους ανέργους του Κιριμπάτι. «Η πώληση καρύδων δεν είναι ασυνήθιστη στην Ταράουα», λέει ένας ντόπιος δημοσιογράφος, ο Ριμόν Ριμόν. «Δεν έχουν όλοι κοκοφοίνικες στις αυλές τους, ειδικά στις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές, κι όσοι έχουν χάσει τις δουλειές τους, αλλά έχουν κοκοφοίνικες, πουλάνε καρύδες για να βγάλουν τα προς το ζην. Αλλά να λένε ότι οι καρύδες προστατεύουν από τον κορωνοϊό; Δεν το έχω ξανακούσει!».
Όργιο φημών για «πανάκειες» κατά του κορωνοϊού
Οι πρωτοφανείς αυτές ιδιότητες του «μοϊμότο» είναι μια από τις πολλές «ανόητες φήμες» για τον κορωνοϊό που κυκλοφορούν, σύμφωνα με τον Ριμόν, στο Κιριμπάτι τροφοδοτούμενες από την πρόσφατη αύξηση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε μια από τις πλέον υπανάπτυκτες κατά τον ΟΗΕ χώρες του κόσμου.
«Είναι τεράστιο το πρόβλημα εδώ», λέει ο Ριμόν. «Οι περισσότεροι κάτοικοι απέκτησαν πρόσφατα πρόσβαση στο Διαδίκτυο και βομβαρδίζονται με πληροφορίες. Δεν ξέρουν όμως πώς να διακρίνουν τα fake news κι έτσι πιστεύουν ό,τι τους σερβίρουν. Η ιστορία με τις καρύδες μπορεί να είναι ακίνδυνο, αλλά κυκλοφορεί και μια φήμη ότι την Covid-19 μπορεί να σταματήσει και η kava». Πρόκειται για ένα ποτό με μέτριες ναρκωτικές ιδιότητες, η κατανάλωση του οποίου αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης των ντόπιων από λοιμώδη νοσήματα, αφού βυθίζουν τις κούπες τους σ’ ένα μεγάλο μπολ με kava για να πιουν, διαδικασία που επαναλαμβάνουν συχνά αρκετές φορές.
«Είναι μια γελοία φήμη κι οι Αρχές αναγκάστηκαν να κάνουν ενημερωτική εκστρατεία για να πείσουν τον κόσμο ότι δεν αληθεύει. Εγώ είμαι μορφωμένος, έχω ζήσει στο εξωτερικό, σε αντίθεση με πολλούς άλλους εδώ. Θα ξαφνιαζόσασταν αν βλέπατε τι πράγματα πιστεύουν», λέει ο Ριμόν. «Η κυβέρνηση δεν έχει συγκεκριμένη πολιτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι είναι δύσκολο να ελέγξει κανείς από που αντλεί ο κόσμος τις πληροφορίες. Υπάρχουν δύο επίσημες πηγές πληροφόρησης για την Covid-19, τα δελτία Τύπου του υπουργείου Υγείας και της Προεδρίας, αλλά οι άνθρωποι διασπείρουν ό,τι νομίζουν ότι είναι αλήθεια. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση πρέπει να προειδοποιήσει τους κατοίκους ότι θα αντιμετωπίσουν μπελάδες αν διαδίδουν φήμες»….